کاربرد GIS در مهندسی هیدرولیک و مدیریت روان آب سطحی با استفاده از مدل SWMM

توسعه یافتگی اراضی شهری، سطوح نفوذ پذیر را کاهش داده و حجم روان آب ناشی از بارشهای فصلی را افزایش میدهد. رشد و توسعه مناطق شهری و شهرنشینی ضرورت مدیریت روان آب سطحی را باعث میشودکه در این مطالعه منطقهای در شرق شهراصفهان انتخاب شده که طی سالیان اخیرو با خشک شدن زاینده رود بحرانیترین منطقه شهراصفهان ازلحاظ کم آبی محسوب میشود و هدف اصلی این مطالعه، برآورد حجم روان آب سطحی ازطریق شبیه سازی در نرم افزار SWMM جهت طراحی شبکه زهکش منطقه مورد مطالعه و همچنین شناسایی محدوده های بحرانی و طراحی مخزن نگهداشت ذخیره روان آب سطحی به منظور تامین آب آبیاری فضای کشت جنگلی محدوده مطالعاتی می باشد. باتوجه به گستردگی محدوده و جهت انجام فرآیند مدلسازی، محدوده مطالعاتی به تعدادی زیرحوضه تقسیم گردید. تعیین نقاط خروجی هر زیر حوضه توسط نرم افزار GIS انجام شد. توسط مدل GIS رفتار هیدرولوژیک حوضه آبریز شامل تعیین شیب، جهت شیب غالب، جهت جریان، جریان تجمعی، نقاط خروجی روانآب و بطور کلی خصوصیات فیزیکی حوضه مشخص گردید. جهت کالیبراسیون و اعتبار سنجی پارامترهای مدل، اطلاعات ایستگاه های کلیماتولوژی مجاور محدوده مطالعاتی، استخراج و در نرم افزار SWMM ثبت گردید. توسط مدل SWMM محدوده مطالعاتی به بیست زیرحوضه تقسیم شد، اطلاعات هیدرولوژیک و هندسهی مربوط به زیرحوضه ها ثبت و براساس داده های ایستگاه های کلیماتولوژی مجاور آن منطقه، شبکه زهکش طراحی گردید. بر اساس نتایج بدست آمده، زیرحوضه های شماره 20، 18، 16 و 6 بحرانیترین زیرحوضه های محدوده مطالعاتی از لحاظ دبی روانآب میباشد. بر این اساس جهت کنترل سیلاب در محدوده مورد مطالعه، شبکه دایرهای به قطر30 سانتیمتر مورد طراحی قرار گرفت که نتایج حاصله بیانگر این است که بیشترین دبی جریان در اتصال شماره 15 رخ خواهد داد. همچنین به منظور نگهداشت روانآب سطحی و بر اساس بارش با دوره بازگشت30 ساله، مخزنی به ارتفاع 5/8 متر در نقطه خروجی محدوده مطالعاتی (ضلع شرق پروژه) طراحی گردید.

کلیدواژه ها:

، SWMM ، GIS مدیریت روان آب ، شرق اصفهان ، مخزن نگهداشت