بررسی عوامل موثر بر نابسامانی رودخانه شمرود استان گیلان

رودخانه ها به عنوان یکی از اجزاء حیاتی و بسیار مهم در چرخه زندگی و تعادل اکوسیستم های زمین شناخته می شوند. به همین دلیل است که بیشترشهرها و تمدن ها مجاورت آنها شکل گرفته اند. با توسعه شهری و صنعتی جوامع انسانی، طیف متنوعی از تعرض به رودخانه ها شکل گرفته که نتیجهآن وقوع نابسامانی های مختلف در چرخه ریخت شناسی و نیز اکوسیستم های گیاهی و جانوری آن شد. در تحقیق حاضر به بررسی علل نابسامانیرودخانه شمرود که در استان گیلان، شهرستان سیاهکل واقع شده است و از ارتفاعات کوهستان بنه سرچشمه میگیرد پرداخته و عوامل موثر بر آندر محدودهای به طول ۷ / ۱۴ کیلومتر با استفاده از تصویربرداری هوایی توسط پهپاد و تصاویر ماهوارهای در بازه زمانی ۲۰۰۷ الی ۲۰۲۲ مورد بررسیقرار گرفت. مشاهدات میدانی و بررسی تصاویر حاکی از آن است که برداشت بیرویه شن و ماسه مهمترین علت در وقوع نابسامانی در رودخانهشمرود بوده که در نتیجه آن بستر رودخانه در بازه های مختلف دچار افت چشمگیر شده است. همچنین در اثر اختلال شکل گرفته در چرخه انتقالرسوب ناشی از برداشت بیرویه شن و ماسه و گودافتادگی بستر رودخانه در طول زیادی از مسیر رودخانه در بازه های بالادستی، بازه های پایین دستیبا فرسایش پیشرونده مواجه شده و در نتیجه آن سازه های مختلف احداث شده در مسیر رودخانه در خطر تخریب قرار گرفته است. همچنین در غالببازه های رودخانه، افت تراز بستر منجر به ناپایداری دیواره های رودخانه و تخریب مکرر آن شده است.

کلیدواژه ها:

ریخت شناسی ، شمرود ، فرسایش ، نابسامانی ، برداشت شن و ماسه