بررسی پراکنش زمین شیمیایی آرسنیک ناشی از کانه زایی طبیعی و معدنکاری در رسوبات آبراهه ای محدوده معدن ساری گونی

در این پژوهش به بررسی غلظت آرسنیک در رسوبات حوضه آبریز معدن ساری گونی پرداخته می شود. دادههای سالهای پیش از شروع فعالیت معدن و با دادههای پس از فعالیت معدن مقایسه گردید تا تغییرات غلظت آرسنیک و نقش فعالیت های معدنکاری در آزادسازی آن در رسوبات منطقه در طی یک دهه ، فعالیت این معدن بررسی شود. مقایسه غلظت عنصر آرسنیک در رسوبات منطقه موردمطالعه با بیشینه غلظت مجاز آرسنیک در کشورهای مختلف نشان می دهد که قبل از شروع معدنکاری غلظت آرسنیک در بیشتر نمونه های از استانداردها بالاتر می باشد. با توجه با ماهیت زمین شناسی منطقه منشا اصلی آرسنیک در نمونه های رسوب حوضه معدن ساری گونی رخداد فعالیت های آتشفشانی گرمابی در منطقه موردمطالعه می باشد و نقش معدنکاری در افزایش غلظت آرسنیک مشهود نمی باشد درواقع این عنصر به صورت طبیعی در سنگ های نفوذی این منطقه وجود دارد و هوازدگی سنگ ها در طول زمان موجب آزادشدن این عنصر و انتقال آن به رسوبات شده است . نمونه هایی که در سال ۱۴۰۱ از پایین دست محل انباشت کومه های باطله برداشت شده، تغییری در میزان غلظت آرسنیک در رسوبات را نشان نمی دهد که می تواند نشانگر سرعت بسیار کم حرکت عناصر سنگین به آبراهه باشد که علت آن سرعت کم هوازدگی به علت بارش کم و تبخیر بسیار بالای منطقه موردمطالعه ، همچنین طی نشدن زمان لازم برای هوازدگی کامل کانه های آرسنیک دار موجود در کومه های سنگ باطله باشد.

کلیدواژه ها:

آرسنیک ، زمین شیمی ، زمین شیمی زیست محیطی ، ساری گونی ، قروه