پیامدهای تبدیل جنگلهای زاگرس به دیمزار بر کیفیت خاک در حوزه مرک استان کرمانشاه

جنگل های زاگرس با تخریب گستردهای مواجهاند که  پیامدهای زیست محیطی آن  زندگی را بطور جدی تهدید می نماید. هدف از این تحقیق بررسی تاثیرات تبدیل جنگل به دیمزار برکیفیت خاک بود که در روستای گزاف علیا در سرشاخه بالادست حوزه مرک در استان کرمانشاه انجام شد. محدوده جنگل و دیمزار از نظر شرایط توپوگرافی، زمینشناسی و پروفیل خاک یکسان بودند. تعداد ۳۵ نمونه خاک سطحی برداشت و مورد آزمایشات فیزیکی و شیمیایی قرار گرفت. نتایج این پژوهش از طریق مقایسه میانگین ها نشان داد که نسبت ذرات خاک (رس، سیلت و شن) هر دو کاربری با هم اختلاف معنی داری نداشتند، اما وزن مخصوص ظاهری خاک جنگل و دیمزار به ترتیب ۲۶/۱ و ۳۲/۱ و  پایداری خاکدانه ها در جنگل و دیمزار به ترتیب ۶۲/۶۳ و ۶۵/۵۲ درصد بدست آمد که بیانگر اختلاف معنی داری (%p<۰.۰۵) برای این دو ویژگی مهم فیزیکی بود. متوسط اسیدیته خاک، آهک کل و هدایت الکتریکی هر دو کاربری با هم اختلاف معنیداری نداشتند، اما کربن آلی و ظرفیت تبادل کاتیونی جنگل بطور معنی داری بیش از دیمزار بدست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که تغییر کاربری اراضی، بویژه تبدیل جنگل به دیمزار و متعاقبا شخم نامناسب منجر به کاهش شدید ویژگی های کلیدی فیزیکی و شیمیایی خاک و افزایش فرسایش پذیری آن می شود که پیامدهای بعدی آن نگران کننده خواهد بود.

کلیدواژه ها:

پایداری خاکدانه ها ، شخم نامناسب ، جنگلهای زاگرس ، دیمزار کم بازده ، کربن آلی ، گزاف علیا