کاربرد گیاه زمستانه جو راهکاری در افزایش بهره وری

با توجه به لزوم افزایش بهره وری در کشت محصولات زراعی از جمله جو، توجه به راهکارهای مناسب از اولویت وزارت جهادکشاورزی است. در بین محصولات راهبردی (گندم، برنج، جو، یونجه، شبدر، ذرت علوفه ای، اسپرس، پیاز، سیب زمینی، گوجه فرنگی، ذرت دانه ای، عدس، لوبیا، نخود، چغندرقند، آفتابگردان و پنبه)، جو کمترین نیاز خالص آبیاری (۲۹۳۵ مترمکعب در هکتار) را دارد. در سند ملی آب، میزان آب مصرفی در آبیاری جو ۳۵۰۰-۱۵۰۰ مترمکعب در هکتار اعلام شده است. میزان بهره وری آب آبیاری در جو در ایران حداقل از ۰/۵۶ (در کرمان) تا حداکثر ۳/۰۴ (در همدان) و بطور متوسط یک کیلوگرم در متر مکعب اعلام شده است. میزان بهره وری آب در کشت جو در هند (۱/۸-۰/۸۳)، مصر (۳/۴۹-۰/۳۶)، تونس (۳/۵۴-۰/۵۱)، سوریه (۲/۳-۰/۷۳)، چین (۲/۱۱-۱/۵۷) و اسپانیا (۲/۳-۰/۷۳) کیلوگرم بر مترمکعب گزارش شده است. نتایج بررسی گزارشات موجود نشان داد که چالش های موجود در افزایش بهره وری آب شامل: کاهش منابع آبی؛ افزایش آب مصرفی؛ افت کیفیت آب؛ اثر بخشی کمتر از حد انتظار روش های نوین آبیاری؛ افزایش قیمت نهاده های کشاورزی، صحت و سقم آمار و اطلاعات منابع و مصارف آب کشاورزی؛ عملیاتی نشدن سند ملی الگوی مصرف بهینه آب و خاک کشاورزی؛ عدم تعادل در سرمایه گذاری و همزمانی در اجرای طرح های بالا و پائین دست؛ عدم رعایت اصول توسعه پایدار و آمایش سرزمین؛ مسایل مربوط به سامانه های آبیاری؛ مسائل مربوط به حوضه آبریز و شبکه های آبیاری و مشکلات اقتصادی و اجتماعی است. بدین منظور راهکارهای رفع چالش ها در چهار جنبه کلی است: الف) جنبه سرمایه گذاری و سیاست گذاری؛ ب) جنبه آموزشی؛ ج) جنبه فنی و مهندسی؛ د) جنبه به زراعی و به نژادی است.

کلیدواژه ها:

آب مصرفی ، محصولات راهبردی ، تغییر اقلیم