اثرات مقدار بذر و کود نیتروژن بر رقابت خردل وحشی (Sinapis arvensis L.) با گندم پاییزه (Triticum aestivum L.)

به منظور تعیین اثرات رقابتی علف هرز خردل وحشی روی گندم پاییزه، آزمایشی به صورت سری افزایشی در سال زراعی ۸۰-۱۳۷۹ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. آزمایش دارای سه فاکتور شامل مقدار بذر گندم در سه سطح (۱۷۵، ۲۱۵ و ۲۵۵ کیلوگرم در هکتار)، مقدار کود نیتروژن در دو سطح مطلوب گندم (۱۵۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار) و فراتر از آن (۲۲۵ کیلوگرم نیتروژن در هکتار) و دامنه ای از تراکم های خردل وحشی بود. برای توصیف رابطه عملکرد تراکم علف هرز از معادلات هذلولی استفاده شد. افزایش تراکم خردل وحشی تاثیر منفی مجانب داری روی عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه گندم داشت. در سطح مطلوب نیتروژن، افزایش مقدار بذر گندم سبب کاهش ۵۱ درصدی حداکثر تلفات بیوماس شد. افزایش نیتروژن فراتر از حد مطلوب گندم سبب افزایش حداکثر تلفات عملکرد از ۱/۴۲ درصد به ۴/۵۰ درصد شد. با افزایش مقدار بذر گندم از ۱۷۵ به ۲۵۵ کیلوگرم در هکتار، حداکثر کاهش تعداد پنجه منتسب به تراکم های بالای خردل وحشی به میزان ۵۴ درصد کاهش یافت. کاهش تعداد پنجه های بارور، بیشتر در سطح بالای نیتروژن حادث شد، به طوری که کاهش تعداد پنجه بارور نسبت به شاهد در سطح مطلوب نیتروژن ۱۸ درصد، در حالی که در سطح بالای نیتروژن به ۳۰ درصد افزایش یافت. رقابت خردل وحشی به طور متوسط سبب کاهش ۳۰ درصدی تعداد دانه در سنبله گندم در مقایسه با شاهد عاری از علف هرز شد. نتایج نشان داد که وزن هزار دانه گندم بیش از اینکه تحت تاثیر تراکم های گیاهی قرار گیرد، تحت تاثیر میزان نیتروژن قرار گرفته بود. ظاهرا خردل وحشی در رقابت با گندم توانایی بیشتری در استفاده از نیتروژن دارد و از این طریق برتری رقابتی کسب می کند.