ارزیابی روابط کمی بین عملکرد و مصرف عناصر غذایی در زعفران: مطالعه در مزارع کشاورزان On-farm

به منظور ارزیابی و کمی کردن روابط بین مصرف عناصر غذایی و عملکرد زعفران در پهنه اقلیمی مرکز و جنوب خراسان، مطالعه ای در چهار شهر بیرجند، گناباد، قاین و تربت حیدریه که مهمترین مناطق تولید زعفران ایران هستند انجام شد و ۱۶۰ مزرعه زعفران یکساله تا پنج ساله طی دو سال زراعی ۱۳۸۱ و ۱۳۸۲ مورد بررسی قرار گرفت. توابع برازش داده شده بین عملکرد و میزان مصرف کود دامی بیانگر ارتباط خطی مثبتی بین آنها بوده و شیب منحنی افزایش عملکرد نسبت به مصرف کود دامی در بیرجند بیشتر از سایر شهرها بود. الگوی تغییرات مصرف کود نیتروژن و فسفر با شروع دوره گلدهی در چهار شهر مورد بررسی به صورت تابعی خطی ولی با شیب منفی بود در حالیکه بین مصرف کود نیتروژن و فسفر و طول دوره گلدهی در تمامی مناطق مورد بررسی نوعی ارتباط خطی با شیب مثبت وجود داشت که در این حالت نیز شیب منحنی در بیرجند اندکی بیشتر از سایر مناطق بود. بررسی ارتباط بین مصرف کود و عملکرد در مزارع با سنین مختلف بیانگر بیشتر بودن میزان عملکرد مزارع در تربت حیدریه بود. به نظر می رسد عملکرد بیشتر مزارع زعفران در شهرستان تربت حیدریه ارتباط نزدیکی با فراهمی بیشتر عناصر غذایی مورد نیاز گیاه در اثر کاربرد بیشتر کود دامی در این منطقه داشته باشد، زیرا آزاد شدن تدریجی عناصر غذایی از کود دامی علاوه بر تامین نیازهای غذایی گیاه در دراز مدت موجب بهبود بافت و ساختمان خاک نیز می شود. برازش رگرسیون گام به گام بین عملکرد و مصرف کودها نشان داد که ۶۷ درصد تغییرات عملکرد زعفران در منطقه مربوط به مصرف کودهای دامی و فسفر می باشد.