بررسی اثرات مدیریت ریسک خشکسالی بر کشاورزان شهرهای جنوبی استان سیستان و بلوچستا ن

امروزه خشک سالی به عنوان بزرگ ترین بلای طبیعی در جهان و ایران شناخته شده است که اثرات زیان بار زیادی را در بخش های مختلفاقتصادیء اجتماعی و محیطی بر جای گذاشته است. مدیریت ریسک خشکسالی و اثراتی که بر روی زندگی روستاییان کشور از حاز اهمیت است.از اینرو در این تحقیق به بررسی اثرات خشکسالی و مدیریت آن از طریق مدیریت ریسک خشکسالی در شهرهای جنوبی استان سیستان وبلوجستان که یکی از فطب های اصلی تولید محصولات گرمسیری پرداخته شد. به منظور دستیابی به اهداف تحقیق؛ پرسشنامه محقق ساخته بااستفاده از روش FAHP فازی تنظیم شد و تعداد ۴۲ پرسشنامه بین کارشناسان خبره ی سازمان جهاد کشاورزی و منابع طبیعی شهرهای جنوبیاستان سیستان و بلوچستان که در زمینه تولید محصولات گرمسیری تخصص و تجربه ی لازم را داشتند توزیع شد. نتایج نشان داد که متغیراقتصادی با میانگین مجموع ضرایب نرمال شده گویه ها برابر با ۰.۰۷۷ بالاترین ضریب را به خود اختصاص داده است. بالاترین ضریب در گویههای این مولفه مربوط به گویه شدت رواج بیکاری است و به ترتیب گویه< های افزایش هزینه های زندگی. کاهش تامین آب مورد نیاز برایفعالیت های کشاورزی، کاهش سرمایه گذاری در بخش کشاورزی. شدت خسارت های وارد شده به بخش دامیی. شدت کاهش درآمد، کاهش آبآشامیدنی، افزایش قیمت مواد غذایی. کاهش قیمت اراضی زراعی و باغ ها و کاهش سطح تولید کشاورزی در رتبه های بعدی قرار دارند و گویهمتغیر اجتماعی با مجموع میانگین نرمال شده گویه ها برابر با ‎۰.۰۲۹ دومین متغیر موثر در عوامل موثر بر تاب آوری کشاورزان بر مدیریت ریسکخشک سالی در استان است و بالاترین ضریب در گویه ها این مولفه مربوط به افزایش انگیزه ی مهاجرت است؛ و گویه های رواج بیماری افزایشبروز نزاع و درگیری بر سر منابع آب. کاهش میزان وحدت و همکاری بین روستاییان و کاهش سلامتی و افت کیفیت زندگی در رتبه های بعدقرار دارند و در آخر نیز متغیر محیطی شدت تخریب منابع طبیعی در رتبه ی بعدی قرار دارد و آخرین گویه کاهش پوشش گیاهی مراتع میباشد. مدیران و سیاست گذاران این استان می توانند در برنامه ریزی ها و سیاست گذاری ها برای افزایش تاب آوری و مدیریت ریسک خشک سالی هر یک از این مولفه های شناسایی شده را جهت آسیب پذ یری کمتر کشاورزان منطقه در خصوص محصولات گرمسیری مدنظر قرار دهند.

کلیدواژه ها:

تاب آوری ، خسارت ، خشکسالی ، روش FAHP ، فازی ، روستاییان