فرجام گریزی در داستان و فراداستان بر اساس نظریه توماشفسکی

هدف از نگارش مقاله حاضر بررسی سه داستان فرجام گریز معاصر ایرانی بر اساس نظریه توماشفسکی، نظریه پرداز و نویسنده روس، در سکانس های روایی است. موضوع اصلی این مقاله پرداختن به دگرگونی در پایان بندی داستان های «حضور» و «پلکان» از ابوتراب خسروی و «مرا بفرستید به تونل» اثر بیژن نجدی است. تبیین میزان توانمندی و موفقیت داستان پردازان معاصر ایرانی و تطبیق داستان آن ها بر اساس نظریه های گوناگون ضرورت این بررسی را ایجاب کرده است. شایان ذکر است که این پژوهش به روش تحلیل اسنادی و تحلیل محتوا، طرح مکانیسم دگرگونی روایی، در سه داستان کوتاه نام برده انجام گرفته است. بررسی داستان ها نشان می دهد که در این آثار هر دو نویسنده با این شیوه نگارش نه تنها در پی پیرنگ کاملی نیستند، بلکه با ساختاری چندلایه و استعاری سعی دارند نشان دهند که از یک داستان نمی توان به یک معنا و پیام واحد بی چون وچرا دست یافت و برای رسیدن از موقعیت ابتدایی به موقعیت پایانی فقط گذشت زمان کافی نیست ، بلکه برای ساخت داستان دست کم، وجود یک اقدام برای دگرگونی داده های اولیه در طول فرایند داستان الزامی است.

کلیدواژه ها:

توماشفسکی ، دگرگونی روایی ، دگرگونی صفر ، فراداستان ، فرجام گریزی