شرطیه پاسکال؛ آیا نظریه معقولیت یک برهان است؟

بحث درباره مقصود پاسکال از ارائه شرطیه هنوز به جواب مقبول همه نرسیده است! آیا پاسکال در پی ارائه یک برهان است و یا تنها میخواهد دعوتی به محفل انس خود نماید؟ آیا مخاطب او ملحد است و یا درصدد تقویت ایمان مسیحی است؟ ریشههای قبلی شرطیه پاسکال کجاست؟ در مقاله حاضر ضمن بررسی تاملات پاسکال و مهمترین شرحهای آن تا حد امکان کوشش شده است ابتدا گفتار او ایضاح و سپس با روشنتر کردن پرسشهای فوق، اقوال متعارض در این باره تبیین شود، لذا ابتدا قرائت دینی از معقولیت ارائه شده و سپس ضمن بررسی ریشههای تاریخی بحث و تحلیل پیشفرضها و مقدمات شرطیه پاسکال، با رجوع به اهم نقادیهای درباره آن، وجوه تعارض برداشت از معقولیت مشخص شده و به برخی توسعهها و تحولاتی که در خلال این مباحث بهویژه دراندیشه معاصر پدید آمده، پرداخته شده است. مهمترین نتیجه بحث این است که بسیاری ایرادات وارد شده بر معقولیت پاسکال حاصل جدا کردن آن از مقدمات و مفروضاتش بوده است.

کلیدواژه ها:

شرطیه پاسکال ، براهین اثبات وجود خدا ، براهین محتاطانه ، اخلاقباور ، نظریه بازیها ، تئوری احتمالات ، اساطیر