تغذیه مصنوعی سفره آب زیرزمینی در پایین دست مظهرقنات در ماه های غیر زراعی به روش چاه تزریق

استان مرکزی یکی از مناطق خشک کشور محسوب می شود که برای تامین آب شرب و کشاورزی، در حدود 3000 رشته قنات در دشت ها و کوهپایه های آن احداث شده است. با توجه به تغییرات اقلیمی و فعالیت های مخرب انسانی، تعداد زیادی از این قنوات خشک شده اند. یکی از روش های نوینی که در سال های اخیر با مهار کردن هرز آب ها در فصول غیرکشت و کار، تاثیر بسزایی بر سفره های آب زیرزمینی و میزان آب دهی و کیفیت آب چاه و قنات ها داشته است، تزریق مصنوعی سفره به روش چاه تزریق می باشد. هدف از تحقیق حاضر نیز، ترویج و به تصویر کشیدن بخشی از شیوه های مدیریت منابع آب زیرزمینی می باشد. بدین منظور در این تحقیق اقدام به حفر چاه تزریقی به عمق 12 متر در مجاور مادر چاه یکی از قنوات خشک شده منطقه عقیل آباد حوزه آبخیز قره کهریز شد. سپس با استفاده از هرزآب یکی از قنوات جریان دار در بالادست، با دبی 2 لیتر بر ثانیه این چاه تغذیه شد. همچنین روند تغییرات سطح آب زیرزمینی این محدوده به ترتیب در بازه زمانی 81-1364 و 92-1381 در دو چاه اندازه گیری شد. نتایج تحقیق نشان داد که سطح آب در چاه اول که از سال حفر مورد بهره برداری قرار گرفته است تا به امروز در حدود 14 متر افت داشته است. این در حالی است که چاه دوم که از سال 1390 مورد بهره برداری قرار گرفته تا به امروز 6 متر با افت سطح آب مواجه بوده است.این نتایج نشان داد که سطح آب زیرزمینی در سال های اخیر با شیب بیشتری در حال افت می باشد؛ بطوری که در سال 1390 بعضی از قنوات منطقه مطالعاتی خشک شده و چاه عمیق به جای این قنوات تجهیز و راه اندازی شدند. از این رو می توان به این نکته اشاره کرد که تغذیه مصنوعی سقره آب زیرزمینی به روش چاه تزریقی در ماه های غیرزراعی (آذر تا اسفند) می تواند نقش موثری در مدیریت منابع آب سطحی و زیرزمینی داشته باشد و اثر تخریبی تغییرات اقلیمی و فعالیت های انسانی را کاهش دهد. واژه های کلیدی: قنات ، تغذیه مصنوعی ، چاه تزریق ، استان مرکزی