ارزیابی کارایی نسخه حوزه آبخیز مدل WEPP با استفاده از رسوب سنجی مخازن بندها

مدل های تجربی مختلفی برای برآورد فرسایش و رسوب در حوزه های آبخیز ایران مورد استفاده و ارزیابی قرار گرفته اند؛ اما کمتر از مدل های فیزیکی استفاده شده است. از طرفی ارزیابی های انجام شده نیز اغلب بر اساس آمار رسوب رودخانه ها انجام پذیرفته و از روش اندازه گیری رسوبات مخازن سدها و بندها کمتر استفاده شده است. در این تحقیق، تعداد 3 حوزه آبخیز خیلی کوچک در استان سمنان انتخاب شده اند. درخروجی این حوضه ها، سدهای خاکی کوتاه احداث شده اند که عمر آنها بیش از 16سال است. این سدها تا زمان اندازه گیری رسوب، سرریز ننموده اند و تمامی رسوبات تولیدی حوضه بالادست آنها در مخازن سدها ته نشست شده است. حجم رسوبات ته نشین شده در مخازن این سدها از طریق عملیات نقشه برداری محاسبه شده است. وزن مخصوص ظاهری رسوبات در هر مخزن اندازه گیری و مقادیر حجمی رسوبات به مقادیر وزنی تبدیل گردیده است. با استفاده از نسخه آبخیز مدل WEPP ، مقدار رسوب تولیدی حوضه ها برآورد گردیده است. بررسی شاخص خطای نسبی برآورد مدل WEPP ( در مقایسه با مقادیر رسوب تولیدی اندازه گیری شده درمخازن سدها) نشان داد که مدل WEPP در حوضه های مورد مطالعه، بیش از 100 درصد کم برآورد داشته است. برآورد کارایی مدل WEPP با استفاده از معادله نش- ساتکلیف در سه سناریوی 6، 10 و 17 ساله نشان داد که برای برآوردهای حوزه-های آبخیز سولدره شرقی، علی آباد و عمروان در استان سمنان، مدل مذکور کارایی نداشته و نتایج برآوردهای مدل قابل اعتماد نمی باشند. لذا استفاده از این مدل در حوزه های آبخیز خیلی کوچک در مناطق خشک ایران توصیه نمی شود.واژه های کلیدی : WEPP، حوزه های آبخیز کوچک، رسوب سنجی، مخازن بندها، استان سمنان.