حمید پورعلی مال آباد - گروه علوم کشاورزی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
رضا صدرآبادی حقیقی - گروه علوم کشاورزی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
محسن قاسمی - گروه علوم کشاورزی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

با توجه به اهمیت جوانه زنی و کشت و کار گیاهان دارویی تحت شرایط تنش های محیطی و اثرات مثبت پرایمینگ بذر تحتتشرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح آزمایشی کاملا تصادفی در سه تکرار به منظور بررسی پاسخ-های جوانه زنی، رشد گیاهچه و همچنین فیزیولوژیکی دو گونه مهم اسطوخودوس (انگلیسی و فرانسوی) تحت شرایط تنشخشکی و پرایمینگ بذر مورد اجرا قرار گرفت. فاکتور اول سطوح مختلف پتانسیل ماتریک ناشی از کاربرد پلی اتیلن گلایکول۶۰۰۰ در چهار سطح صفر به عنوان شاهد، ۲- ، ۴- و ۶- بار بود. فاکتور دوم پیش تیمار بذر در چهار سطح عدم پرایمینگ (به عنوان شاهد)، استفاده از نانو سیلیکون، کیتوزان و پاکلوبوترازول و فاکتور سوم دو گونه اسطوخودوس انگلیسی و فرانسویمورد بررسی قرار گرفتند. نتایج به دست آمده حاکی از اثر منفی تنش خشکی بر شاخص های جوانه زنی شامل درصد و سرعتجوانه زنی و ارزش جوانه زنی بود. پرایمینگ بذر هر دو گونه افزایش شاخص های جوانه زنی و رشد گیاهچه را در پی داشت.بیشترین درصد جوانه زنی در کاربرد نانوسیلیکون در سطح بدون تنش خشکی و کیتوزان در سطح تنش خشکی ۲- بار (هر دو در گونه انگلیسی) به ترتیب با میانگین ۶ / ۷۸ و ۶ / ۷۸ درصد مشاهده شد. بیشترین سرعت جوانه زنی بذر مربوط به استفاده ازکیتوزان و نانو سیلیکون به ترتیب در سطوح خشکی ۲- و ۴- بار در گونه انگلیسی (به ترتیب با میانگین ۵۸ / ۶ و ۵۳ / ۶ بذر درروز) بود. به طور کلی پرایمینگ بذر (به خصوص با پاکلوبوترازول) ضمن افزایش شاخص های جوانه زنی در گیاهچهاسطوخودوس شد.

ارزش جوانه زنی، اسطوخودوس، اسطوخدوس فرانسوی و انگلیسی، پرایمینگ بذر، درصد جوانه زنی